Omgaan met dementie

Onderstaande omschrijft de grote lijnen van de opleiding. Na het intakegesprek passen wij aan volgens de behoeften van de organisatie. Zo kan bijvoorbeeld eiblok vervangen worden door fysieke weerbaarheid indien daar nood aan is. Doel van de training
Na deze training kunnen deelnemers:
• Effectief en met empathie communiceren met mensen met dementie, door te leren meebewegen in hun belevingswereld
• Onbegrepen gedrag en emoties herkennen en daarop inspelen om weerstand en onbegrip te verminderen
• De zorg soepeler en met minder werkdruk uitvoeren, door zich aan te passen aan de behoeften van de dementerende
• Een veilige, niet-oordelende omgeving creëren waarin mensen met dementie zich gezien, erkend en gehoord voelen

Leerdoelen

Na deze opleiding hebben deelnemers kennis en vaardigheden op het gebied van:
1. Inzicht in dementie: Een korte, toegankelijke uitleg over wat dementie (niet) is.
2. Empathische communicatie: Communicatietechnieken die aansluiten bij de belevingswereld van de persoon met dementie, zoals ‘meebewegen’ en valideren in plaats van corrigeren.
3. Omgaan met onbegrepen gedrag: Handvatten voor het omgaan met veelvoorkomende gedragingen, zoals herhalend vragen, beschuldigingen of het zoeken naar een overleden familielid. Deelnemers leren de emotie achter het gedrag te herkennen en vanuit empathie te reageren.
4. Zelfzorg en tijdwinst: Inzicht in hoe een positieve benadering de werkdruk verlaagt, tijd vrijmaakt voor zorgtaken, en bijdraagt aan het werkplezier. Deelnemers krijgen praktische tips om zorg en communicatie soepeler en minder stressvol te maken.

Dagdeel 1: Zeg ja tegen dementie – Inzicht en communicatie
1. Inzicht in dementie en de kracht van een ‘ja’-houding (burning platform creëeen – attack old habit)
- Start: een speelse quiz waarin deelnemers kennis maken met wat dementie (niet) is: geen geestesziekte is, maar een neurologische aandoening die invloed heeft op emoties en gedrag.
- Via vragen en antwoorden ervaren ze wat de valkuilen zijn in het omgaan met dementie en leren ze dat hun eigen houding en benadering het verschil kunnen maken – zowel voor het welzijn van de cliënt als voor hun eigen werkplezier.
Doel: Deelnemers zien in dat door een kleine verandering in benadering, hun werk soepeler en positiever verloopt, zonder extra stress. De liefde voor de persoon met dementie hebben ze al; nu ontdekken ze hoe een andere houding de zorg ook leuker en eenvoudiger maakt.

2. Communicatie: Echt contact maken en weerstand verminderen (nieuwe gewoonte aanleren)
- Validation Technique: Deelnemers leren hoe ze de realiteit van de cliënt kunnen bevestigen in plaats van deze tegen te spreken. We oefenen met empathisch reageren, ook in situaties die emotioneel beladen zijn.
- Taalgebruik en houding: Hoe zorg je ervoor dat de persoon met dementie zich erkend voelt, ook als er geen woorden meer zijn? Deelnemers ontdekken hoe belangrijk het is om non-verbaal contact te maken, aandacht te geven aan wat er achter het gedrag zit, en een rustige, veilige omgeving te creëren.
- Oefening: De belevingswereld van de cliënt: Deelnemers oefenen met veelvoorkomende situaties zoals iemand die voortdurend vraagt waar hun ouder is. Door echt contact te maken, ervaren ze het verschil tussen corrigeren en bevestigen.
Werkwijze: contrast scheppen tussen

3. Tussenoefeningen - Praktische communicatie in lastige situaties (nieuwe gewoonte inoefenen)
o Oefening 1: De ‘ja en’-houding in actie
Deelnemers oefenen het ‘ja zeggen’ in herkenbare scenario’s, zoals iemand die je beschuldigt van diefstal of iemand die boos is omdat zijn familie niet op bezoek komt.
o Oefening 2: Connectie in plaats van correctie
De trainer laat korte situaties zien waarbij deelnemers het verschil tussen correctieve en empathische, connecterende reacties ontdekken. Ze ervaren het effect van beide benaderingen en leren hun eigen reactie om te buigen.

Dagdeel 2: Omgaan met onbegrepen gedrag en zorgsoepelheid vergroten
1. Omgaan met onbegrepen gedrag en emotionele reacties
o Deelnemers leren veelvoorkomende gedragskenmerken bij dementie herkennen, zoals wantrouwen, boosheid of angst. Door de emoties achter het gedrag te begrijpen, leren zij contact te maken zonder dat het gesprek escaleert.
o Theorie en praktische tips om boosheid en onbegrip om te buigen en een situatie te de-escaleren.
o Oefening: Herken de trigger en reageer met empathie: We oefenen met situaties uit de praktijk, waarbij deelnemers de emotie achter het gedrag leren herkennen en hierop inspelen.

2. Praktische toepassing: Creatieve manieren om contact te maken
o Deelnemers leren creatieve manieren om zonder woorden contact te maken, zoals gebruikmaken van lichaamstaal, aandacht voor kleine signalen, of simpelweg ‘meeveren’ met het moment.

3. Zelfzorg en plezier in de zorg
o We sluiten af met een hoofdstuk over zelfzorg: door rustiger, positiever en creatiever met de persoon met dementie om te gaan, kunnen deelnemers hun werk met minder stress en meer voldoening uitvoeren. Het verminderen van weerstand zorgt ervoor dat de zorg soepeler verloopt en er meer ruimte ontstaat voor de zorgtaken.
o Oefening: Persoonlijk actieplan zelfzorg

4. Aan de slag op de werkvloer (transfer bevorderen)
o Persoonlijk actieplan: Elke deelnemer beschrijft hoe zij de geleerde technieken gaan toepassen met hun cliënten. deelnemers beschrijven concrete stappen om hun eigen werkplezier te verhogen en werkdruk te verlagen door wat ze leerden in de praktijk te brengen. Het plan wordt in een e-mail vastgelegd en na drie maanden teruggestuurd voor reflectie. deelnemers beschrijven concrete stappen om hun eigen werkplezier te verhogen en werkdruk te verlagen door de nieuwe technieken in de praktijk te brengen. Dit actieplan ontvangen ze na drie maanden terug voor verdere reflectie.
o Korte eindquiz: herhalen van de belangrijkste inzichten op een speelse manier
o Waardevolle woordwolk:
Herhalingsoefening met ofwel pos-its op een flipchart of digitaal via Mentimeter waarbij deelnemers wat ze leerden in 1 woord formuleren en verzenden via hun app of op de flipchart kleven.

Kosten en tarieven
• Opleiding (1 dag): € 991 excl. BTW / € 1.199 incl. BTW
• Optioneel intervisie (1 dagdeel): € 619 excl. BTW / € 750 incl. BTW
• Verplaatsingsvergoeding: € 0,50/km
Inclusief:
• Begeleiding door trainer
• Praktische syllabus en checklist met handvatten voor zorg en communicatie bij dementie
• Intakegeprek - terugkoppeling na afloop